Kampanja „16 dana aktivizma protiv rodno zasnovanog nasilja“ uspješno realizovana na Univerzitetu "Džemal Bijedić" u Mostaru

Univerzitet „Džemal Bijedić“ u Mostaru i TPO Fondacija u okviru projekta UNIGEM, u okviru obilježavanja kampanje „16 dana aktivizma protiv rodno zasnovanog nasilja“, u periodu od 26. novembra do 10. decembra 2024. godine realizovali su predavanja, radionice i diskusije sa ciljem edukacije nastavnog i nenastavnog osoblja, kao i studenata i studentica o rodnoj ravnopravnosti i rodno zasnovanom nasilju.

Tokom zatvaranja kampanje „16 dana aktivizma protiv rodno zasnovanog nasilja“ na Univerzitetu „Džemal Bijedić“ u Mostaru, rektorica Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Moataru, prof. dr. Alena Husinbegović i koordinatorica projekta UNIGEM za Univerzitet „Džemal Bijedić“ u Mostaru, prof. dr. Rebeka Kotlo, naglasile su i značaj, aktivnosti i  postignuća implementacije UNIGEM projekta i Plana rodne ravnopravnosti na Univerzitetu „Džemal Bijedić“ u Mostaru te prevencije i borbe protiv rodno zasnovanog nasilja, diskriminacije i seksualnog uznemiravanja i osiguranja integriteta i kvaliteta u visokom obrazovanju, državi i društvu te su sa učesnicima i učesnicama ukazale na neophodnost kontinuirane edukacije, podizanja svijesti, informisanja, odgovornog, profesionalnog i blagovremenog postupanja i dostupnosti usluga svih aktera u sistemu podrške žrtvama rodno zasnovanog nasilja, kao i preveniranja i sankconisanja rodno zasnovanog nasilja i počinitelja.

Otvaranje kampanje te prvo u nizu predavanja o temi „Rodna ravnopravnost“  uz diskusiju održala je prof. dr. Rebeka Kotlo, koordinatorica projekta UNIGEM za Univerzitet „Džemal Bijedić“ u Mostaru, za studentice i studente, 26.11.2024. godine na Pravnom fakultetu Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru, a u svrhu unaprjeđenja znanja i podizanja svijesti o značaju i poštivanju rodne ravnopravnosti, prevenciji i sankcionisanju rodno zasnovanog nasilja i počinitelja nasilja te ostvarenju prava žrtava rodno zasnovanog nasilja. Tokom predavanja i diskusije posebna pažnja posvećena je i međunarodnom i bosanskohercegovačkom pravnom okviru i djelovanju u praksi u oblasti rodne ravnopravnosti te zabrane diskriminacije, posebno na osnovu spola, rodnim predsrasudama i stereotipima te rodnim stereotipima u pravu. Također, tokom otvaranja kampanje i predavanja sa diskusijom ponuđen je i osvrt na realizaciju UNIGEM projekta i Plana rodne ravnopravnosti na Univerzitetu „Džemal Bijedić“ u Mostaru.

Predavanje “Rodno osjetljiva policijska služba za žene i djevojčice izložene nasilju” uz diskusiju održao je doc. dr. Maid Pajević, za studentice i studente, 28.11.2024. godine na Pravnom fakultetu Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru. Predavanje je bilo interaktivnog tipa, sa sljedećim sadržajima: obilježja rodne ravnopravnosti kroz domaće  i međunarodne pozitivne propise, s posebnim osvrtom na razumijevanje pojmova ravnopravnosti spolova, rodno uvjetovanog nasilja i seksualnog uznemiravanja, značaj Instanbulske konvencije za rad policije, obilježja rodno osjetljive policije prema ženama i djevojčicama, problem rodno zasnovanog nasilja sa posebnim osvrtom na femicid u BiH sa posebnim aspektom na uzroke, manifestacije i unaprjeđenje zakonodavnog i institucionalnog okvira, pojam i karakteristike žrtve i počinioca rodno zasnovanog nasilja, osnovni uzroci rodno zasnovanog nasilja, fenomenološki (pojavni) oblici rodno zasnovanog nasilja, razlike pojmova: stereotipi, predrasude i diskriminacija, značaj rodno osjetljive policije prema ženama i djevojčicama za jačanje vladavine prava i sigurnosti u društvu.

Predavanje "Rodni identiteti u bosanskohercegovačkoj kulturi. Analiza usmene tradicije” uz diskusiju održala je prof. dr. Merima Jašarević, za studentice i studente, 2.12.2024. godine na Ekonomskom fakultetu Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru. Predavanje je bilo interaktivnog tipa te su predavačica i studenti razgovarali o korištenju feminističke metode u analizi književne, usmene predaje, narodne balade „Hasanaginica“ koju su koristili za dalju diskusiju oko tradicionalnih, patrijahalnih koncepata rodnih identieta u bosankohercegovačkoj kulturi.

Predavanje “Porodična dinamika/nasilje u porodici u urbanoj i ruralnoj kulturnoj atmosferi" uz diskusiju održala je prof. dr. Merima Jašarević, za studentice i studente, 3.12.2024. godine na Nastavničkom fakultetu Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru.

"Putem socioloških i antropoloških studija funcioniranja porodičnog života u Bosni i Hercegovini kroz povijest postaju jasniji urbano-ruralni antagonizmi čija se refleksija naprije promatra u razlikama unutar porodične dinamike. Različita iskustva svakodnevnog života donose slične, ako ne i iste problematike, kada je nasilje u pitanju. 47,2% posto žena je doživjelo od svoje 15 godine bilo koji oblik nasilja unutar svojih porodica bez obzira na mjesto stanovanja“, naglasila je, pored ostalog, u okviru predavanja prof. dr. Merima Jašarević.

Predavanje ”Izazovi i strategije za implementaciju rodnoosjetljivog policijskog postupanja” uz diskusiju održao je doc. dr. Maid Pajević, za studentice i studente, 7.12.2024. godine na Pravnom fakultetu Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru.

Tokom predavanja definisdani su očekivani rezultati:

• Razumijevanje uzroka nasilja nad ženama i djevojčicama je osnova za unapređenje odgovora na tu pojavu;
• Policijski odgovor može se unaprijediti standardizacijom rodno odgovornih policijskih praksi;
• Konsultacije sa žrtvama/preživjelima su ključne za razumijevanje nedostataka u odgovoru policijske organizacije na nasilje nad ženama i djevojčicama;
• Politike i prakse policije, tužilaštva, ženskih organizacija civilnog društva i drugih subjekata u krivičnopravnom sistemu treba posmatrati kao međusobno povezane;
• Sigurnost, dobrobit i autonomija žrtava/preživjelih i odgovornost počinilaca trebaju biti u središtu svake institucionalne promjene;
• Odgovornost je ključna za stvaranje dugotrajne institucionalne promjene.

Predavanje “Rodna ravnopravnost i rodno zasnovano nasilje: pravni aspekti" uz diskusiju održala je prof. dr. Alena Huseinbegović, rektorica Univerziteta “Džemal Bijedić” u Mostaru, za studentice i studente, 9.12.2024. godine na Pravnom fakultetu Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru s ciljem unaprjeđenja znanja i podizanja svijesti o značaju i poštivanju rodne ravnopravnosti, prevenciji i sankcionisanju rodno zasnovanog nasilja i počinitelja nasilja te pravnim postupcima i mehanizmima za zaštitu i ostvarenje prava žrtava rodno zasnovanog nasilja.

Predavanje “Naknada štete za žrtve rodno zasnovanog nasilja" uz diskusiju održala je prof. dr. Alena Huseinbegović, rektorica Univerziteta “Džemal Bijedić” u Mostaru, za studentice i studente, 10.12.2024. godine na Pravnom fakultetu Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru u svrhu unaprjeđenja znanja o sankcionisanju rodno zasnovanog nasilja i počinitelja nasilja te pravnim postupcima i mehanizmima za zaštitu i ostvarenje prava žrtava rodno zasnovanog nasilja na naknadu štete.

Univerzitet „Džemal Bijedić“ u Mostaru i Transkulturalna psihosocijalna obrazovna fondacija (TPO), prema potpisanom Memorandumu o saradnji, provode projekat “Uvođenje rodno osviještenih politika u visoko obrazovanje“ (University and gender mainstreaming (UNIGEM)" uz podršku Vlade Ujedinjenog Kraljevstva, sa ciljem prevencije i borbe protiv rodno zasnovanog nasilja, diskriminacije i seksualnog uznemiravanja te osiguranja integriteta i kvaliteta u visokom obrazovanju.

Projekat UNIGEM implementira Transkulturalna psihosocijalna obrazovna fondacija (TPO) u partnerstvu sa 19 univerziteta iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Srbije i Crne Gore, uključujući i Univerzitet “Džemal Bijedić” u Mostaru. UNIGEM projekat predstavlja stratešku opredijeljenost univerziteta da uvođenjem rodne perspektive osiguraju rodnu ravnopravnost i siguran ambijent za nastavnike i nastavnice kao i studente i studentice na univerzitetima u Bosni i Hercegovini i regiji.

TPO Fondacija, zajedno s partnerima UNIGEM projekta i u saradnji sa 19 univerziteta iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Srbije i Crne Gore, realizovala je ovogodišnju kampanju "16 dana aktivizma protiv rodno zasnovanog nasilja" koja traje od 25. novembra, Međunarodnog dana borbe protiv nasilja nad ženama, do 10. decembra, Dana ljudskih prava, simbolično povezujući borbu protiv rodno zasnovanog nasilja sa zaštitom osnovnih ljudskih prava.

Zašto je ova kampanja važna?

Rodno zasnovano nasilje (GBV) prisutno je u svim društvima i institucijama, ali često ostaje neprepoznato ili se zanemaruje dok femicid raste iz dana u dan. Prema globalnim istraživanjima, jedna od tri žene tokom života doživi neki oblik nasilja. Ovo nije samo individualni problem već društveni izazov koji zahtijeva sistemski odgovor. Kampanja "16 dana aktivizma" započeta je 1991. godine i danas okuplja preko 180 zemalja i hiljade organizacija koje djeluju na lokalnom, nacionalnom i globalnom nivou kako bi osvijetlile razmjere ovog problema i potaknule konkretne promjene.

Šta smo do sada postigli?

U okviru UNIGEM projekta, u protekle tri godine TPO Fondacija, u saradnji sa 19 univerziteta iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Srbije i Crne Gore, među kojima je i Univerzitet „Džemal Bijedić“ u Mostaru, postigla je značajne rezultate:

• Organizovano je više od 300 događaja, uključujući radionice, panele, debate i umjetničke performanse, kroz saradnju sa 19 univerziteta u regiji;
• Organizirane su tri Zimske i dvije ljetne škole za studente/ice i nastavno osoblje;
• Pripremljeno je sedam silabusa o rodnoj ravnopravnosti za integraciju u nastavne planove i programe.;
• Prevedeno je pet publikacija kao dodatna literatura za univerzitete;
• Publicirana je i promovirana studija o rodnoj ravnopravnosti i rodno zasnivanom nasilju;
• Publicirana je i promovirana studija o menstrualnom siromaštvu;
• Organizirane su kampanje 16 dana aktivizma;
• Educirani su predstavnici/e policije, sudova, tužilaštava i državnih službenika/a.

 Ovogodišnja kampanja, pod sloganom "Podržimo žrtve i preživjele", usmjerena je na osvještavanje, edukaciju mladih, ali i pružanje konkretne podrške osobama koje doživljavaju nasilje.